HIỂU VỀ LÃO HÓA (P2): CƠ CHẾ LÃO HÓA NGOẠI SINH TRÊN DA

Có hai nguyên nhân gây nên lão hóa: Lão hóa nội sinh và lão hóa ngoại sinh. Lão hóa ngoại sinh là những tác động từ môi trường bên ngoài tới làn da của bạn. Lão hóa là một quá trình tự nhiên của cơ thể. Cho dù muốn hay không, bạn vẫn không thể né tránh được quá trình này, tuy nhiên, bạn có thể làm chậm nó bằng các sản phẩm chống lão hóa.  

Ở phần đầu, chúng ta đã tìm hiểu về lão hóa nội sinh. Ở phần hai, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về lão hóa ngoại sinh. Tại sao dù cũng ở một độ tuổi nhưng những người sống ở môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với nhiều ánh nắng lại trông "già" hơn? 

1. Lão hóa ngoại sinh là gì? 

Lão hóa ngoại sinh có nguyên nhân từ môi trường. Trong đó 90% nguyên nhân đến từ ánh nắng mặt trời.  
Việc tiếp xúc thường xuyên và liên tục trong thời gian dài với tia nắng sẽ phá hủy collagen và elastin cũng như phá hủy ADN tạo ra các tế bào khỏe mạnh.  

Ngoài ra, Những yếu tố ngoại sinh khác đẩy nhanh quá trình lão hóa có thể kế đến như dinh dưỡng không đầy đủ, căng thẳng, thiếu ngủ hay tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. 

Hậu quả, da hình thành những nếp nhăn sâu hơn, da chùng nhão và tăng sắc tố. 

2. Tác động của lão hoá da ngoại sinh đến từng lớp da

1. Ánh nắng mặt trời 

Ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến lão hóa da ngoại sinh.  

Thành phần chủ yếu của ánh nắng mặt trời là tia UV: 

• Bức xạ UVC (100 đến 290 nm) 
• Bức xạ UVB (290 đến 320 nm) 
• Bức xạ UVA (320 đến 400 nm)

 -Tia UVC có thể được hấp thụ hoàn toàn bởi tầng ozon. 

-Trong khi đó, tia UVB, dù không thể xuyên qua cửa kính nhưng vẫn có thể gây ảnh hưởng đến lớp biểu bì, ​​gây cháy nắng, làm giảm khả năng sản xuất collagen và elastin trên da.

-Tia UVA không thể lọc được bằng kính nên có thể xuyên thẳng vào da và phá hủy các thành phần trong da. Có thể bạn không hề cảm thấy những ảnh hưởng của nó, nhưng thực ra nó đang thâm nhập sâu vào da, tàn phá mọi tầng của da một cách âm thầm. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nếp nhăn và làm tăng phần lớn nguy cơ gây ung thư da.

80% vấn đề trên da gây nên bởi ánh sáng mặt trời

Tia UVA và UVB có khả năng gây ra rất nhiều bất thường liên quan đến da: Hình thành nếp nhăn, lão hóa da, ung thư da, suy giảm khả năng miễn dịch. 

Ngoài ra, bức xạ UV có thể tăng khả năng phân hủy collagen, hình thành gốc tự do. Bên cạnh đó, da cũng có thể gặp tình trạng dày sừng ánh sáng. Đây được coi là tình trạng tiền ung thư da. 

Năng lượng từ tia UV cũng sẽ phá hủy cấu trúc da, khiến da mất đi khả năng đàn hồi. Dần dần, da trở nên nhăn thô và sạm hơn. Tia UV cũng có thể khiến thành mạch máu mỏng hơn, da dễ bị bầm tím hơn.  . 

Cuối cùng, nếu tiếp xúc trong thời gian dài với ánh nắng mặt trời mà không có bảo vệ, bạn có thể đối mặt với tình trạng ung thư da. 3 loại ung thư da thường gặp là: Ung thư tế bào hắc tố, ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy. 

2. Môi trường ô nhiễm 

Cuộc sống đô thị khiến chúng ta tiếp xúc trực tiếp với các loại hạt PM. Khi tiếp xúc với da, chúng sẽ phá vỡ cấu trúc của Axit Hyaluronic, Collagen và Elastin. Dần dần, da sẽ mất khả năng giữ nước, độ săn chắc và đàn hồi. Theo thời gian, da sẽ trở nên chảy xệ và các nếp nhăn bắt đầu xuất hiện.  

3. Dinh dưỡng  

"You are what you eat" - Thứ bạn ăn sẽ quyết định cuộc sống của bạn. Một số thực phẩm nên hạn chế hấp thụ có thể kể tới: Đường, thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, chất kích thích, đồ ăn nhanh. 

Những thực phẩm này sẽ cản trở quá trình sản sinh collagen và elastin khiến da bị chảy xệ, hình thành nếp nhăn và tạo nên dấu hiệu lão hóa sớm. Bên cạnh đó, những thực phẩm chứa chất kích thích có thể đẩy nhanh quá trình hydrat hóa, suy giảm vitamin A và khiến cho các nếp nhăn hình thành nhanh hơn. 

3. Làm gì để hạn chế diễn biến lão hoá da ngoại sinh?

Để giảm thiểu tác động của lão hoá da ngoại sinh lên da, có một số biện pháp bạn có thể thực hiện:

Bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời: Có nhiều cách để giúp cho làn da tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời như: Đội mũ rộng vành, mặc quần áo chống nắng, sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF tối thiểu từ 30 trở lên, khẩu trang tối màu…

Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế ra ngoài trời trong thời điểm ánh mặt trời lên cao nhất. 

Duy trì độ ẩm cho da: Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa các thành phần dưỡng ẩm như axit hyaluronic và glycerin để giữ cho da đủ độ ẩm. Bạn cũng có thể sử dụng kem dưỡng da hàng ngày để cung cấp dưỡng chất cần thiết cho da.

Chăm sóc da đúng cách: Rửa mặt nhẹ nhàng bằng sản phẩm làm sạch da phù hợp, tránh sử dụng các sản phẩm có chứa chất tẩy rửa mạnh và cảm nhận da. Sử dụng toner và serum chứa các thành phần chống oxy hóa để bảo vệ da khỏi tác động của gốc tự do. 

Sử dụng dược mỹ phẩm 

Retinol (một dẫn xuất của vitamin A) từ lâu đã được biết tới như một chất có khả năng chống lão hóa hiệu quả. 

Tuy nhiên, đây là một hợp chất khá mạnh, vì vậy, bạn nên bắt đầu với nồng độ thấp rồi nâng lên dần. Dù hiệu quả có thể chậm hơn so với việc dùng ngay nồng độ cao nhưng làn da sẽ không bị kích ứng mạnh. Từ đó, bạn hoàn toàn có thể duy trì và dùng lâu dài. 

Retinol Candid áp dụng công nghệ bọc vi nang giúp hiệu quả hơn 2.2 lần so với sản phẩm khác

Tẩy da chết đều đặn 

Việc tẩy da chết thường xuyên (1-2 lần/tuần) sẽ giúp cải thiện cấu trúc biểu bì và khiến da mịn màng hơn. Hiện nay, có hai hình thức tẩy da chết là tẩy da chết vật lý và tẩy da chết hóa học.

Tẩy da chết vật lý là đa số đều có giá thành rẻ, cảm giác sảng khoái ngay sau khi dùng. Tuy nhiên, về lâu về dài, da có thể bị xước và chảy xệ nếu như không được thao tác đúng cách. 

Trái ngược, tẩy da chết hóa học là phương pháp sử dụng sản phẩm có chứa AHA, BHA hoặc PHA để phá vỡ liên kết các tế bào da, tạo lỗ hổng để loại bỏ lớp da chết và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào mới. Da sẽ hạn chế bị tổn thương hơn so với tẩy da chết vật lý. 

Tẩy da chết đều đặn giúp da thông thoáng hơn
 

Ăn một chế độ ăn lành mạnh: Chế độ ăn uống giàu chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng cần thiết, như trái cây, rau xanh, các loại hạt và thực phẩm giàu omega-3, có thể giúp bảo vệ da khỏi lão hoá ngoại sinh.

Tránh stress và hút thuốc: Stress và hút thuốc lá có thể gây tổn hại cho da. Hãy tìm các phương pháp giảm stress như yoga, tai nạn, và hạn chế hoặc ngừng hút thuốc để bảo vệ da khỏi tác động tiêu cực.

Tránh ánh sáng nhân tạo và chất gây ô nhiễm: Các nguồn ánh sáng nhân tạo như tanning bed và ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử có thể gây hại cho da. Hạn chế tiếp xúc với những nguồn ánh sáng này và cố gắng giảm thiểu thời gian sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ. Sử dụng các kem chống nắng phổ rộng có thể bảo vệ da dưới các ánh sáng này.

Tuy không thể hoàn toàn ngăn chặn quá trình lão hoá da ngoại sinh, nhưng việc thực hiện những biện pháp bảo vệ và chăm sóc da chính là cách giảm thiểu tác động của nó. Điều quan trọng là duy trì một chế độ chăm sóc da đều đặn và lành mạnh, kết hợp với lối sống lành mạnh tổng thể để giữ cho làn da của bạn trẻ trung và khỏe mạnh. 

Nguồn tham khảo: Bác sĩ CK1 Đào Hải Yến, Chuyên khoa da liễu - Thẩm mỹ nội khoa